Dyscalculieonderzoek

Dyscalculieonderzoek

In Nederland ervaart ongeveer 2 tot 3% van de leerlingen ernstige en hardnekkige rekenproblemen. Bij leerlingen met dyscalculie ontstaan de rekenproblemen al op jonge leeftijd. Een leerling met dyscalculie heeft veel moeite met het onthouden van reken- en wiskundefeiten en met het vlot toepassen van rekenstrategieën. Het memoriseren van rekenkennis blijft lastig en het automatiseringsproces komt moeizaam op gang. Het rekenproces blijft traag verlopen.

Karin de Wit
Senior onderwijsversterker / GZ-psycholoog & Specialist consultatieve leraarbegeleiding

Wat is dyscalculie?

Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen met het leren en vlot en/of accuraat oproepen en/of toepassen van reken-/wiskundekennis (feiten/afspraken) (Ruijssenaars, Van Luit & Van Lieshout, 2006).

Wanneer komt een leerling in aanmerking voor onderzoek

Een onderzoek naar dyscalculie kan worden afgenomen bij leerlingen waarbij sprake is van hardnekkige rekenproblemen. Dat houdt in:

  • dat de leerling in vergelijking met leeftijdgenoten op drie achtereenvolgende meetmomenten zeer zwakke scores heeft behaald bij de niet-methode gebonden rekentoetsen (behorend tot de 10% zwakst presterende leerlingen);
  • dat er op school een handelingsgericht rekenonderzoek heeft plaatsgevonden;
  • dat met behulp van de resultaten van dit rekenonderzoek minimaal gedurende twintig weken intensieve en planmatige ondersteuning is geboden op zorgniveau 3 (protocol ERWD).

Als na een half jaar intensieve begeleiding, afgestemd op de mogelijkheden van het kind en op basis van een intern handelingsgericht rekenonderzoek, weinig of geen vooruitgang wordt gezien, dan kan een extern onderzoek worden aangevraagd.

In deze fase heeft de school de grenzen bereikt van haar eigen mogelijkheden om het onderwijs op de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling af te stemmen. Er is meer specialistische diagnostische kennis nodig om te onderzoeken welke factoren de ontwikkeling van de leerling belemmeren. Vanuit die diagnose wordt bepaald welke intensieve begeleiding – zorgvuldig afgestemd op de specifieke  onderwijsbehoeften van de leerling – noodzakelijk is.

Wie kan het kind aanmelden

School en ouders kunnen een leerling aanmelden voor onderzoek. Wanneer uit dossieranalyse blijkt dat er wordt voldaan aan de criteria om in aanmerking te komen voor een onderzoek naar dyscalculie, wordt een afspraak gemaakt. Neem contact op om een kind aan te melden.

Drie vormen van diagnoses

Bij de vraag naar dyscalculie worden de volgende drie vormen van diagnose onderzocht:

  1. bij de onderkennende diagnose wordt onderzocht:
    a. of er sprake is van een significante achterstand ten opzichte van leeftijdgenoten (criterium van ernst);
    b. of er sprake is van een significante achterstand ten opzichte van datgene wat op basis van het cognitief niveau van de leerling mag worden verwacht (criterium van achterstand);
    c. of er sprake is van hardnekkige rekenproblemen (criterium van didactische resistentie).
  2. wat de verklaring is van de geconstateerde rekenproblemen: de verklarende diagnose;
  3. welke belemmeringen het kind ondervindt en/of welke compensatiemogelijkheden er voor het kind zijn: de indicerende diagnose.

Opbrengst

Na het onderzoek is duidelijk of er sprake is van dyscalculie. Wanneer de diagnose vastgesteld is, wordt een dyscalculieverklaring opgesteld waarin compenserende en dispenserende maatregelen zoals hulpmiddelen en voorzieningen  staan beschreven. Uit het onderzoek komen ook aanbevelingen naar voren voor het aanbod op het gebied van rekenen en de gewenste ondersteuning.

Voor wie

Schoolteam PO, ouders/verzorgers en leerlingen/kinderen met een vermoeden van dyscalculie, samenwerkingsverbanden